Welkom
Kleuteruniversiteit Magazine is een inspirerend en onafhankelijk magazine, voor (aankomende) professionals in basisonderwijs en kinderopvang die werken met kinderen van 3 t/m 7 jaar.
Op deze site kun je handig artikelen opzoeken, zo kun je ze waar je ook bent en wanneer je maar wilt opnieuw lezen of inzetten in je groep.
Muziekhoek
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieIn jouw schoenen
Zet spel in om empathie te ontwikkelen
Els Kok
Ken jij dat ‘au-gevoel’ als iemand anders zich bezeert? Krijg jij ook jeuk als een ander over luizen praat? Dan is je empathie aan het werk: je leeft je in en verplaatst je in de ander. Empathie is essentieel voor een goede omgang en communicatie met anderen. Hoe kun je spel inzetten om empathie bij jonge kinderen t...
Opgeruimd staat netjes
Materialen uit het magazijn in de kunstles
Poldy Koot
Ik kijk een volle zaal in met enthousiaste kleuterleerkrachten die klaarzitten voor de inspiratiedag van Kleuteruniversiteit. Ik vertel dat mijn workshop gaat over hoe je het materiaal dat je tijdens het opruimen van je magazijn vindt, kunt inzetten in je kunstlessen.
De letter van de week
Zes tips en handige downloads
Sander Gordijn
‘Wat staat hier, meester?’ Een groepje kleuters heeft de letterstempels ontdekt. Ze willen heel graag weten welke woorden ze hebben gestempeld. Ik brabbel de letters die er staan achter elkaar en het groepje vertrekt tevreden naar de stempels om nog meer woorden te stempelen.
Los het lekker zelf op
Divergent denken als bouwsteen van ideaal kleuteronderwijs
Els Kok
Regelmatig moet ik de neiging onderdrukken om mijn kinderen ongevraagd oplossingen aan te reiken. Dat mislukt geregeld, want als volwassene overzie ik een situatie vaak sneller en heb ik meer levenservaring om op terug te vallen. Bovendien voel ik me verantwoordelijk voor het geluk van mijn kinderen. Reuze ingewikke...
Kleuters leren lezen
Over het signaleren van jonge lezers
Cora Hansen
Kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong hebben vaak grote interesse in cijfers en letters. Veel van deze kinderen leren tijdens of zelfs vóór de kleuterperiode lezen. Misschien ken je deze kinderen wel. Het kan ook zijn dat je sommige jonge lezers over het hoofd ziet. Er zijn kinderen die alleen thuis lezen en op s...
Concentreren kun je leren
Hoe blijf je voor korte of langere tijd gefocust?
Karin Blankert en Anke van Boxmeer
Concentreren betekent dat je voor korte of langere tijd je aandacht kunt richten op waar je mee bezig bent. Dat lukt, als het zowel in je hoofd als om je heen rustig is. Zijn de omstandigheden anders, dan is het de kunst om ondanks deze externe en interne prikkels gefocust te blijven. Maar... dit kun je leren! Dat v...
Rekentechniek
Wetenschap en techniek in de kleuterklas
Thijs Groenewegen
Stijn (5 jaar) gaat naar school. Hij stapt de deur uit en daar is de eerste vraag. ‘Papa, hoeveel stappen is het naar de auto?’ ‘Ga ze maar tellen Stijn’, is mijn antwoord.
Licht en donker
Het schaduwtheater
Sander Gordijn
Een schaduw is iets bijzonders voor een kind. Soms is het groot, soms klein, dan weer weg en opeens verschijnt het weer. In de donkerste maanden van het jaar gebruik ik licht om de klas sfeervoller te maken, maar je kunt de lichtbronnen ook gebruiken om alles te leren over schaduwen. In dit artikel lees je mijn tips...
Rust in de tent tijdens de drukke decembermaand
Hoe het weerbericht voor ontspanning kan zorgen
Els van der Wel
Schoen zetten, het Sinterklaasjournaal, liedjes zingen, kerstboom versieren, diner met zelfgemaakte hapjes… Je raadt het al, we gaan het hebben over de decembermaand. Of beter gezegd: de decembergekte. En ja, het is een heerlijke tijd. Want kneuteriger dan met elkaar op een donkere decemberochtend een kaarsje aanste...
Kindermishandeling en huiselijk geweld
Werken met de meldcode - deel 3
Carin Boerma en Sandy van Sambeek
In ons vorige artikel hebben we aandacht besteed aan stap 2 en 3 van de meldcode: het consulteren van een collega en het in gesprek gaan met ouders en/of het kind. Nu gaan we in op stap 4 en 5: het wegen van huiselijk geweld en het beslissen over het maken van een melding.
Ruimtelijk inzicht
Je hebt het of je hebt het niet. Toch?
Els Kok
Welk kind uit jouw klas speelt het liefst in de bouwhoek? Welk kind is altijd buiten aan het ravotten en ontdekken? Welk kind maakt de meest originele ontwerpen? En welk kind maakt de prachtigste bouwwerken van duplo of LEGO? Grote kans dat deze kinderen, die hun ruimtelijk denken sterk ontwikkelen in hun dagelijkse...
Ontwerptussendoortjes
Stimuleer creativiteit en probleemoplossend denken
Els Kok
Wil je kinderen stimuleren om creatief en probleemoplossend te denken? Gebruik dan ontwerptussendoortjes. Dit zijn korte, hands-on activiteiten waarin kinderen oplossingen voor een ontwerpvraag bedenken en maken. Ideaal voor thuis, op de kinderopvang of in de klas.
Kindermishandeling en huiselijk geweld
Werken met de meldcode - deel 2
Carin Boerma en Sandy van Sambeek
In ons vorige artikel hebben we aandacht besteed aan de eerste stap van de meldcode: het in kaart brengen van signalen van kindermishandeling en huiselijk geweld. Nu gaan we in op stap 2 en 3: het consulteren van een collega en het in gesprek gaan met ouders en/of het kind.
Zien, denken, doen
De weg naar het schrijven
Dorine Cleve
Voorbereidend schrijven is meer dan krullen maken op een oefenblaadje. Voorbereidend schrijven is bewegen, ritmegevoel ontwikkelen, handvaardigheid trainen en zoveel meer. Om kinderen goed te kunnen helpen bij hun schrijfmotorische ontwikkeling heb je kennis nodig over de vaardigheden die bij het schrijven aan bod k...
Creatieve ideeënstarters
Hoe je kinderen met een kleine aanzet uitdaagt een creatieve tekening te maken
Cora Hansen
Misschien is het je wel bekend dat kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong een creatieve manier van denken hebben. Ze zijn goed in het bedenken van originele oplossingen, leggen slimme verbanden en zien allerlei creatieve invalshoeken. Tegelijkertijd zie je misschien dat ze niet altijd creatief zijn als het om teke...
Donzige drentelaars
Ontwerpstappen in de praktijk
Els Kok
De kinderen in de klas van juf Jarah zijn betoverd door de zes babyeendjes in het boek Boer Boris en de maaier. De eendjes steken over en de buurman van boer Boris kan nog maar net op tijd uitwijken met zijn tractor. De kinderen vragen zich af waarom de eendjes niet gewoon vliegen naar de overkant van de weg. Juf Ja...
Kindermishandeling en huiselijk geweld
Werken met de meldcode - deel 1
Carin Boerma, Sandy van Sambeek
Sinds 2013 is het voor professionals die werken met kinderen verplicht om de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling te volgen. Hoe signaleer je kindermishandeling en wanneer heb je als leerkracht met de meldcode te maken?
Just do it!
Iedereen kan Engels geven
Marlijn van Kempen
Ook in kleutergroepen kun je al beginnen met Engels. Dat is ontzettend leuk en ook nog eens heel nuttig. Bezig zijn met het vak Engels kan de taalvaardigheid van kinderen verbeteren, dus waarom zou je het vak niet in elke groep aanbieden? Voor sommige leerkrachten is de eigen vaardigheid op het gebied van Engels ec...
Wacht even!
Uitdagende tussendoortjes voor slimme kleuters
Cora Hansen
Elke leerkracht krijgt ermee te maken: kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong in de groep. Deze kinderen lopen op één of meerdere ontwikkelingsgebieden voor op hun leeftijdsgenootjes. Je vindt in de vakliteratuur kenmerkenlijstjes om deze kinderen te kunnen signaleren. Je leest bijvoorbeeld over hun brede interess...
Ontwerpen met kleuters
Ervaringen als uitgangspunt voor een ontwerpactiviteit
Els Kok, Malika Verbeek
Mila vertelt in de kring dat ze naar badje twee mag. Emre haakt daarop in en vertelt dat hij ook net door is naar badje twee. Figo zit nog niet op zwemles, maar zijn zus wel. In de klas van juf Malika gaat het uitgebreid over zwemles. Mila’s verhaal mondt uit in een enthousiast gesprek en het delen van ervaringen do...
Move it!
Bewegend leren in het Engels
Marlijn van Kempen
In dit artikel kijken we naar bewegend leren in combinatie met Engels. Want stilzitten en kleuters, dat is een onnatuurlijke situatie. Lees verder over de theorie Total Physical Response (TPR) van James Asher en tips en tricks om bewegend Engels te leren met jouw kinderen.
Meer toetsen!
Een alternatief voor het volgen van de ontwikkeling van kinderen
Pepijn Dousi
Vanaf augustus 2022 mogen scholen voor het volgen van de ontwikkeling van kleuters geen gebruik meer maken van de ‘schoolse’ LVS-toetsen met opgavenboekje, pen en papier. Scholen blijven echter wel verplicht de ontwikkeling van alle kinderen – en dus ook de kleuters – te volgen. Hoe ga je hier als school mee om? En ...
Top-down onderwijs
Slimme kleuters motiveren
Cora Hansen
De meeste kinderen in je groep gaan zonder problemen aan de slag met hun opdrachten. Het kind met een ontwikkelingsvoorsprong lijkt weinig zin te hebben, doet er erg lang over of begint er zelfs niet aan. Hoe komt het dat kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong soms moeilijk te motiveren zijn? Wat is motivatie prec...
Die van mij gaat sneller!
Knikkerbanen in je klas
Evelien Hoekman
Een knikker gaat van hoog naar laag, een knikker kan uit de bocht vliegen, een knikker kan heel snel of heel langzaam rollen. Dit vraagt er natuurlijk om uitproberen: kunnen we knikkers toch omhoog laten gaan en hoe kunnen we de bocht zo maken, dat de knikkers toch in de baan blijven en zo snel mogelijk beneden kome...
Kraak de code
Escaperooms voor kleuters
Janneke van de Groes
In iedere stad is er wel een te vinden: een escaperoom. Een interactief spel op locatie waarbij een groep mensen samen binnen een thema puzzels, raadsels en uitdagingen ontdekken en proberen op te lossen binnen een bepaalde tijd. Deze escaperooms zijn vaak alleen geschikt voor volwassenen en niet voor (jonge) kinder...
Work it!
Engels leren met coöperatieve werkvormen
Marlijn van Kempen
Engels met kleuters is ontzettend leuk om te doen en ook nog eens heel nuttig. En het mooie is dat alles wat je in de kleuterklas doet, ook prima in het Engels kan! In dit artikel kijken we naar coöperatieve werkvormen in combinatie met Engels. Welke zijn geschikt en hoe kun je ze inzetten om de kinderen actief bezi...
Perfecte hartjes
Hoe je een hoogsensitieve kleuter helpt
Josja Koelink
Het valt meester Raymond op dat Elin (groep 1) schrikt als hij andere kinderen ergens op aanspreekt of als hij de hele klas vraagt om rustiger te spelen. Het komt vaak voor dat Elin dan begint te huilen en het duurt lang voor ze weer verder kan met haar spel. Haar uitleggen dat de boosheid niet op haar gericht is, l...
Grej of the day
Linda Mäki
‘Wat heb je vandaag op school geleerd?’
‘Weet ik niet meer.’
Met Grej of the day zorg je ervoor dat kinderen geprikkeld worden en naar huis gaan met weetjes die zo spannend zijn dat ze die meteen thuis willen navertellen!
Laat ze maar praten
Taaldenkgesprekken met jonge kinderen
Nicoline Tammes
De meeste leerkrachten zijn gewend vragen te stellen en de kinderen antwoord te laten geven. Maar bij taaldenkgesprekken zijn de kinderen aan het woord en stelt de leerkracht zich terughoudend op. Zo zet je kinderen echt aan het denken en ontwikkel je hun taalvaardigheid en creatief denken.
Dus zo ziet een computer er van binnen uit!
Suzanne Maas
Enthousiast rent een kind op me af. “Juf, ik heb de digitale camera eruit gehaald”. Vol trots laat hij me een piepklein onderdeel zien. Inderdaad, tussen zijn vingers blinkt het glas van een minuscuul lensje. Knap gevonden van deze techneut in spé.
Read it!
Marlijn van Kempen
Engels met kleuters is ontzettend leuk en ook nog eens heel nuttig. Prentenboeken kun je prima inzetten om kinderen kennis te laten maken met allerlei basiswoorden zoals kleuren, vormen, cijfers, dieren. Prentenboeken die kinderen in het Nederlands al kennen zijn handig, maar er zijn ook veel bruikbare Engelse prent...
Zet dat scherm uit!
De kracht van audio
Sander Gordijn
In mijn kleutertijd was er ontwikkelingsmateriaal met cassettebandjes. Pure magie vond ik dat: luisteren naar zo’n bandje en dan de opdracht uitvoeren. Thuis kon ik ook enorm genieten van bijvoorbeeld het hoorspel van Pluk van de Petteflet. Dit plezier wil ik ook bezorgen aan deze generatie kinderen. Daarom heb ik v...
Logopedie voor dummies
Karin Blankert
Elk jaar kwam de logopedist bij ons op school om de kleuters te screenen. De informatie die ze gaf was waardevol. Ze maakte ons bewust van dingen en liet puzzelstukjes op hun plek vallen. Ze gaf adviezen aan de ouders en verwees eventueel door. Bij ons op school gebeurt dit niet meer: dat is een gemis. In dit artike...
Ogen eerst!
Karin Stolk- Tangenbergh
Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet… maar wat ziet een kind eigenlijk? Een kind kijkt met beide ogen de wereld in. Via de ogen komt het grootste deel van alle informatie binnen, en daarmee zijn ze heel belangrijk in de ontwikkeling.
Engels zonder methode
Marlijn van Kempen
Gevarieerde lessen Engels verzorgen zonder methode? Dat kan! In dit derde artikel over Engels in de onderbouw lees je hoe je materialen kunt gebruiken die gewoon in de klas te vinden zijn. Het zijn praktische tips die je meteen kunt inzetten.